روحانی سیاسی سکولار
امروز جناب رئیس جمهور با بیانات خود در جمع فرماندهان نیروی انتظامی، ما را کاملا مستفیض فرمودند البته این بار اول نیست که ایشان اینچنین شاذّ و به دور از قاعده سخن میگویند، بلکه در گذشته نیز بیاناتی از قبیل «ما مسئول بهشت و جهنم مردم نیستیم و مردم را نباید به زور به بهشت ببریم، برخی بی کارند و مدام به فکر آخرت مردمند.»داشتهاند. فقط نمیدانم این تضادی که اکنون به وجود آمده را چگونه حل کنم؟ بالاخره فلسفه حکومت اسلامی چیست؟ چه فرقی بین حکومت اسلامی با حکومت های سکولار وجود دارد؟ چطور میشود که یک نظام سیاسی بر مبنای دین به وجود آمده باشد، شعارش جمع دین و سیاست باشد و بعد رئیس قوه اجرایی این نظام بگوید نیروی انتظامی وظیفه ای برای اجرای دستورات اسلام ندارد؟ همه این ها یک طرف اما یک سوال دیگر که پیش می آید این است که چگونه ممکن است فردی درس طلبگی بخواند، ملبس به لباس روحانیت بشود(از همه بالاتر مسمی به نام روحانی نیز باشد)، در یک جایگاه سیاسی قرار بگیرد و بعد اندیشه اش یک اندیشه سکولار باشد؟ یعنی فردی که در ظاهر بین دین و سیاست قرار دارد، شعار جدایی دین از سیاست را بدهد؟
اما درباره صحبت های رئیس جمهور لازم است نکاتی را متذکر شوم.
فلسفه حکومت
اساس حکومت اسلامی رشد و تعالی مردم و رساندن آنها به خداست، فرق بین حکومت اسلامی و سایر حکومت های مادی و سکولار در همین نگاه است. از دیدگاه اسلامی حکومت فقط مسئول رفع حوائج مادی مردم نیست بلکه در قبال آخرت مردم نیز موظف است. اگر غیر از این بود، پس چرا امیرالمومنین علیه السلام حد شرب خمر انجام میدادند؟ مگر کسی که شراب خورده است، یک گناه فردی انجام نداده؟ امام علی در خطبه چهارم نهج البلاغه میفرماید: «من برای واداشتن شما به راه های حق که در میان جاده های گمراه کننده بود به پا خواستم.» ایشان همچنین در خطبه 34 میفرمایند: «حق شما بر من این است که خیرخواه شما باشم، و بیت المال را میان شما عادلانه تقسیم کنم و شما را آموزش دهم تا نادان و جاهل نباشید و شما را تربیت کنم تا بدانید.» حضرت صراحتا هدایت مردم و تربیت آنها را جزو وظایف حکومت میداند. جالب اینجاست که ایشان آن را حق مردم بر حاکم میدانند یعنی در صورتی که غیر از این باشد و حاکم این وظیفه را در قبال مردم انجام ندهد، باید پاسخگو باشد، حال ممکن است مردم در همین دنیا از او بخواهند؛ اما اگر در این دنیا اتفاق نیفتد، بدون شک در مقابل خداوند مسئول هستند و مردم نیز وقتی چشمشان به حقایق باز شود از حاکمان خود درباره حقشان در نزد خدا شکایت خواهند کرد. مانند کسی که در کودکی، خانوادهاش در تربیت او کوتاهی کرده اند و وقتی این کودک بزرگ شود، از خانوادهاش ناراضی خواهد بود. برای همین هم اسلام قائل است که فردی باید حاکم شود که یا از طرف خداوند حاکم شده باشد یا کسی باشد که نسبت به قوانین الهی آگاهی داشته باشد و خود آنها را اجرا کند تا مانند پدر و مادری آگاه و مهربان بتوانند این حقایق را به مردم که از آنها آگاه نیستند، بیاموزند و آنها را طبق این حقایق تربیت کنند و به سمت تعالی شان هدایت کنند. حال در این تربیت گاهی کودک چیزهایی میخواهد که برایش مضر است، لذا پدر و مادر باید آن را از دسترس کودک خارج کند و اجازه ندهد که کودک به آنها نزدیک شود.
حال اینکه رئیس دولت به نیرویی که نماد اجرای قانون در جامعه هستند دستور دهد که شما نباید اسلام را اجرا کنید و ضامن اجرا شدن آن نیستید، نشان دهنده این است که این فرد به وظابف خود آگاه نیست و دولت را فقط مسئول یک سری ساخت و سازها و عقد قراداد ها و ایجاد روابط و ... میداند و نیروی انتظامی را فقط مسئول جلوگیری از ایجاد اختلاف بین مردم و گسترش سرقت و... میشناسد.
اسلام، ضامن امنیت
امنیت جامعه فقط و فقط در چارچوب اجرای قوانین اسلام به وجود می آید این نکته ایست که رئیس جمهور نیز به آن اشاره داشت اما باید توجه کرد که بدون وجود ایمان انسان قادر نخواهد بود حتی لحظهای این امنیت را در جامعه به وجود آورد و اگر لحظهای نظارت از مردم برداشته شود، جامعه با فسادهای بی شماری مواجه خواهد شد. اتفاقی که در کشورهای غیر مسلمان می افتد همین است. شما ببینید که این کشورها چگونه به زور تکنولوژی و دوربین و... امنیت را در کشورشان برقرار میکنند و باز هم با این وجود چقدر آمار قتل و کشتارها و ... در این کشورها بالاست. حال فرض کنید این کشورها در شرایطی مانند ایران بودند یعنی استفاده از تکنولوژی در این کشورها به اندازه کشور ما کم بود، آیا تعداد قتل ها، غارت ها و دزدی ها و... چندین برابر ما نبود؟ اما آنچیزی که توانسته امنیت را بر کشور ما حاکم کند، همان اجرای احکام اسلامی است. نقش دولت نیز در اجرای این احکام مسلم است و الّا توسط بخش عظیمی از مردم این احکام به فراموشی سپرده میشد. پس دولت و نهادهای دولتی موظف به اجرای احکام اسلام هستند چرا که الناس علی دین ملوکهم.
ملاک تعیین منکر
رئیس جمهور در سخنرانی خود گفته است منکر آن چیزی است که وقتی پلیس برای اجرای قانون به سمت آن میرود، همه پلیس را تحسین کنند. آیا واقعا همین طور است یعنی تحسین مردم ملاک شناخت منکر از معروف است؟ این حرفی است که بداهت غلط بودنش هیچ گونه توضیحی را نمیطلبد.
تناقض گویی رئیس جمهور
ظاهرا رئیس جمهور سعی میکند مانند شخصیت متناقضش(روحانی سیاسی سکولار)، متناقض نیز صحبت کند. او در ابتدا میگوید: «هیچ پلیسی نمیتواند بگوید من این کار را کردم چون خدا گفته است، پلیس یک وظیفه بیشتر ندارد و آن هم اجرای قانون است.» اما در ادامه سخنانش میگوید: «شما باید در کار خود رضایت خداوند را در کنار رضایت عامه مردم قرار دهید.» او نمیتواند به خوبی بین این دو جمع کند و سعی کرده با بیان کردن این صحبت های متضاد در یک سخنرانی، به ظاهر بین آنها جمع کند و نظر مساعد هر دو طرف را جلب کند و اگر صدای هر کدام از طرفین درآمد بگوید منظور من دقیقا حرف شماست و تضادی با حرف شما ندارد. اما خوب است که ایشان متوجه باشند که امروزه دیگر این سیاست نمیتواند موفق عمل کند بلکه باعث بی اعتمادی هر دو طرف میشود.
مبارزه با فساد جزو قانون است
رئیس جمهور مثال هایی آورده است تا حرف خود را تبیین کند. با اینکه او دقیقا نگفته است که صحبت هایش ناظر به کدام عملکرد پلیس است اما میشود این را به خوبی حدس زد. او برای مثال گفته است: «احکام شرع برخی در قانون وجود دارد و بخشی هم مجلس تصویب کرده که مخالف با شرع نبوده است؛ برخی احکام اسلام در قانون نیامده آیا پلیس میتواند در آن دخالت کند؟ مثلا هنگام نماز ظهر وارد یک بانک شود و به رئیس بانک بگوید وقت نماز است.»
باید به آقای روحانی گفت کجا پلیس چیزی که در قانون نیامده است را اجرا میکند؟ کجا پلیسی بوده که داخل بانک شده و به زور بانک را تعطیل کرده است؟ آیا واقعا در جامعه ما چنین اتفاقاتی دارد می افتد؟ ظاهرا منظور آقای روحانی از این همه مقدمه چینی برای آن است که با برخورد پلیس با بدحجابان و روابط فسادآمیز دختران و پسران است. این را از روی پیش کشیدن بحث زنان و جوانان توسط آقای روحانی میتوان فهمید. حال جای سوال باقی میماند که مگر حجاب جزو قوانین مصوبه جمهوری اسلامی ایران نیست؟ پس پلیس در برخورد با بد حجابی طبق قانون عمل میکند.
البته من هم با نظر ایشان موافقم که برخورد با زنان و جوانانی که ظاهر مناسبی ندارند و روابط فسادانگیز دارند، باید با ملاطفت همراه باشد و اینکه برخورد با این پدیده، برخورد با بدحجابی است نه برخورد با بدحجاب اما برخورد با فساد باید همواره وجود داشته باشد و باید جلوی گسترش فساد را در فضای عمومی جامعه گرفت.
مبارزه با فساد اولویتدارترین اقدام
ایشان در قسمتی دیگر بحث اولویت بندی اقدامات را مطرح میکند و اقداماتی که بیشتر امنیت جامعه را به خطر می اندازد را در اولویت قرار میدهد. او میگوید: « موادمخدر در عدم استحکام خانواده اولویت آسیب اجتماعی است که این مسائل ریشه در بیکاری و فقر دارند.»
اینکه مواد مخدر آسیب بزرگ اجتماعی است درست اما آیا ایجاد فساد و گسترش آن در جامعه آسیب نیست؟ آیا فساد باعث متلاشی شدن بنیان خانواده نشده است؟ در اثر متلاشی شدن خانواده چه بسیار جرم هایی که در جامعه به وجود نمی آید. ریشه بسیاری از اعتیادها و قاچاق ها و ... را باید در همین سست شدن بنیاد خانواده دانست. لذا مبارزه با فساد یکی از اولویتدارترین اقداماتی است که دولت باید انجام دهد.
البته منظور از برخورد، این نیست که فقط از طریق نیروی انتظامی جلوی این فسادها را گرفت بلکه اقداماتی نظیر تفکیک دانشگاهها،بومی کردن دانشجویان، ایجاد شغل برای جوانان، تفکیک محل کار کارمندان و... را میطلبد که نیازمند تصمیم جدی دولت برای اجرای قوانین اسلام در جامعه است.
نتیجه
ظاهرا آقای روحانی این حرفها را فقط برای عادی ساختن مفاسد در جامعه عنوان کرده است تا از این طریق بتواند رای یک گروه از مردم را به نفع خود برگرداند. از کسی که به نظر او رضایت مردم اولویت بیشتری از رضایت خدا دارد، هیچ بعید نیست. او فکر میکند برای رضایت مردم نیازی به اجرای تکالیف الهی نیست لذا از هر طریقی میخواهد این رضایت ظاهری و مقطعی مردم را جلب کند.
احتمال دیگری هم وجود دارد و آن اینکه میخواهد با بیان کردن این حرفها یک عده را به نفع خود خوشبین کند تا بدین وسیله بر روی ناتوانی خود در مهار قیمت ها پوششی نهاده باشد و حواس افکار عمومی را به مسالهای دیگر مشغول کند.
اما لازم است دولت محترم بداند با عنوان کردن چنین بیاناتی نه تنها نمیتواند از میدان پاسخگویی فرار کند، بلکه باعث بی اعتمادی مذهبیها نسبت به او میشود و این خود به منزله شکستی بزرگ برای دولت خواهد بود چرا که اگر کسی بخواهد برای این دولت در مواقع خطر سینه سپر کند و در مصائب صبر کند و صدایش درنیاید، همین قشر از مردم هستند چرا که این قشر مفهوم صبر را از دینشان خوب دریافته اند اما کسی که به دین مبین اسلام پایبند نیست با کوچکترین تهدید و مشکلی صحنه را ترک خواهد کرد و در جایی که دولت به یاری آنها نیاز دارد، از یاری کردن دولت دریغ میورزند. امید آنکه تمام احکام اسلام در جامعه اجرایی شود.